Źródło: Aktualności Rolnicze wydawane przez ŚODR Modliszewice
Piotr Lisowski
PROW na lata 2014-2020 przewiduje realizację działań przyczyniających się do rozwoju przedsiębiorczości, odnowy i rozwoju wsi, w tym w zakresie rozbudowy infrastruktury technicznej. Prezentowane poniżej działania przyczynią się do wspierania rozwoju gospodarczego lokalnych obszarów wiejskich poprzez pozyskanie pozarolniczych źródeł dochodu.
Podejmowane przez mieszkańców obszarów wiejskich przedsięwzięcia inwestycyjne mogą być realizowane zarówno w ramach odrębnych działań PROW, jak również poprzez lokalnie strategie rozwoju w ramach inicjatywy LEADER.
Przegląd najważniejszych działań na działalność pozarolniczą wraz z krótką charakterystyką
„Przetwórstwo i marketing produktów rolnych”
W ramach działania będą udzielane dotacje dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie przetwórstwa, którzy zaopatrują się w surowce na podstawie umów długoterminowych zawieranych z producentami rolnymi lub podmiotami wstępnie przetwarzającymi produkty rolne. Pomoc będzie udzielana w sektorach przetwórstwa i wprowadzania do
obrotu: mleka, mięsa, owoców i warzyw, zbóż, ziemniaków, jaj, miodu, lnu i konopi, roślin oleistych, wysokobiałkowych, przetwarzania produktów rolnych na cele energetyczne, a także usługowego zamrażania wraz z przechowywaniem produktów rolnych. Szczegółowy wykaz rodzajów działalności objętej pomocą będzie określony w przepisach krajowych.
Wsparcie nie może obejmować budowy nowych zakładów – warunek ten nie dotyczy wniosków składanych przez rolników w naborze tematycznym rozpoczynania działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych. Poziom pomocy wynosi maksymalnie 50% kosztów inwestycji kwalifikującej się do wsparcia. Maksymalna pomoc dla jednego beneficjenta wynosi 3 mln zł, dla związków grup producentów rolnych lub zrzeszeń organizacji producentów wynosi 15 mln zł. W przypadku operacji realizowanych przez rolników na rozpoczynanie działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych, maksymalna kwota pomocy wynosi 300 tys. zł.
„Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej”
Premia do 100 tys. zł będzie udzielana rolnikom, domownikom uruchamiającym działalność pozarolniczą na obszarach wiejskich. Premia udzielana jest w ramach pomocy de minimis. Pomoc wypłacana jest w dwóch ratach: pierwsza rata w wysokości 80% kwoty pomocy, druga – w wysokości 20% kwoty pomocy. Premia może być przyznana, jeżeli wnioskodawca jest beneficjentem poddziałania „Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa” lub spełni następujące warunki:
► jest ubezpieczony w KRUS z mocy ustawy w pełnym zakresie, jako rolnik, małżonek rolnika lub domownik,
► gospodarstwo rolne, w którym pracuje wnioskodawca ma wielkość ekonomiczną nie większą niż 15 tys. euro,
► za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy przyznano dopłaty do gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa, w którym pracuje,
► gospodarstwo rolne wnioskodawcy położone jest w miejscowości na terenie gminy wiejskiej lub gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, lub gminy miejskiej z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców.
Wnioskodawca przedłoży biznesplan dotyczący działalności pozarolniczej, z którego wynika, że nastąpi utworzenie co najmniej jednego miejsca pracy (również samozatrudnienie). Beneficjent ma zarejestrować działalność nie później niż do dnia wypłaty drugiej raty premii i nie podlegać ubezpieczeniu na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.
„Rozwój przedsiębiorczości – rozwój usług rolniczych”
Wsparcie działalności gospodarczej dotyczącej świadczenia usług rolniczych. O pomoc będzie mogła się ubiegać osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, prowadząca działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych, jako mikro lub małe przedsiębiorstwo, przez co najmniej dwa lata przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy. Poziom pomocy wynosi maksymalnie 50% kosztów inwestycji kwalifikującej się do wsparcia. Maksymalna wysokość pomocy przyznana w okresie realizacji Programu jednemu beneficjentowi wynosi 500 tys. zł. Wnioskodawca działania będzie miał obowiązek dokumentowania świadczenia usług rolniczych, co związane jest z zabezpieczeniem przed ryzykiem tworzenia sztucznych warunków w celu uzyskania wsparcia na zakup maszyn rolniczych, które przede wszystkim będą używane we własnym gospodarstwie, a nie w celu prowadzenia działalności gospodarczej zapewniającej dochód.
„Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich”
W tym działaniu pomoc będzie udzielana na inwestycje polegające na poprawie warunków życia na obszarach wiejskich poprzez zapewnienie dostępu do podstawowych usług, w tym infrastruktury technicznej i kulturalnej w zakresie:
► realizacji operacji z zakresu gospodarki wodno-ściekowej, budowy lub modernizacji dróg lokalnych,
► ochrona zabytków i budownictwa tradycyjnego, inwestycje w obiekty pełniące funkcje kulturalne,
► kształtowanie przestrzeni publicznej, inwestycje w targowiska lub obiekty budowlane przeznaczone na cele promocji lokalnych produktów.
Operacje w ramach działania są niekomercyjne, ponieważ ich realizacja dotyczy zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej. O pomoc będą mogły się ubiegać gminy, związki międzygminne, powiaty lub ich związki oraz osoby fizyczne w zależności od charakteru działania.
„Tworzenie grup i organizacji producentów w rolnictwie i leśnictwie”
Wsparcie na rzecz konsolidacji producentów rolnych poprzez ułatwienie tworzenia się grup producentów lub organizacji producentów uznanych na podstawie biznesplanu. Pomoc będzie wypłacana w formie ryczałtowych płatności rocznych w trakcie pierwszych pięciu lat ich funkcjonowania.
Przewiduje się preferencje w przyznawaniu pomocy dla grup i organizacji producentów zorganizowanych w formie spółdzielni i zrzeszających producentów w niektórych kategoriach. Wsparciem mogą zostać objęte tylko te grupy producentów, które przedłożą biznesplan i zadeklarują jego realizację w celu osiągnięcia jego założeń w trakcie trwania 5-letniego okresu wsparcia oraz mieszczą się w zakresie definicji mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw. Kwota płatności jest zależna od wartości przychodów netto grupy ze sprzedaży produktów lub grup produktów wytworzonych w gospodarstwach jej członków w poszczególnych latach.
Przewidywane wsparcie będzie wynosić 10% przychodów ze sprzedaży w pierwszym roku, a w latach następnych: w drugim roku – 8%, w trzecim roku – 6%, w czwartym roku – 5%, w piątym roku – 4%. Maksymalna kwota pomocy nie może przekraczać równowartości 100 tys. euro w każdym roku pięcioletniego okresu pomocy.
„Współpraca”
Działanie będzie realizować cele przekrojowe polityki rozwoju obszarów wiejskich, jakimi są: innowacyjność, środowisko oraz przeciwdziałanie zmianom klimatu i do przystosowania się do nich. W ramach działania wspierane będzie tworzenie i funkcjonowanie grup operacyjnych na rzecz innowacji (EPI). W szczególności w ramach działania przewiduje się wspieranie projektów pilotażowych, rozwoju nowych produktów, praktyk, procesów i technologii w sektorach rolnym, spożywczym, współpracy między podmiotami przy wspólnym korzystaniu z zasobów, wspólnych działań w procesach przemysłowych. Wszystkie operacje realizowane w ramach działania powinny mieć innowacyjny charakter.
O pomoc mogą ubiegać się podmioty gospodarcze, organizacje międzybranżowe przyczyniające się do osiągnięcia celów i priorytetów polityki rozwoju obszarów wiejskich, klastry oraz grupy EPI składające się z co najmniej dwóch partnerów należących do różnych kategorii.
Wielkość wsparcia wynosi do 100% kwoty wydatków kwalifikowalnych związanych z kosztami bieżącymi funkcjonowania grupy operacyjnej. Poziom pomocy wynosi 90% kwoty wydatków kwalifikowalnych związanych z prowadzeniem prac badawczych. Dla kosztów inwestycyjnych poziom pomocy jest ustalany na poziomie innych działań inwestycyjnych z PROW. Koszty ogólne mogą stanowić maksymalnie 2 mln zł (20% pozostałych kosztów kwalifikowalnych operacji). Wsparcie operacji związanych z tworzeniem i funkcjonowaniem grup operacyjnych EPI udzielane jest maksymalnie w okresie 3 lat. Całkowita maksymalna wartość wsparcia związana z kosztami bezpośrednimi operacji i kosztami badań prowadzonych przez grupę operacyjną EPI wynosi 10 mln zł.
Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER (rozwój lokalny kierowany przez społeczność) Wsparcie ma na celu sprostanie następującym wyzwaniom:
► przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i wzmocnienie kapitału społecznego, w tym wykorzystanie rozwiązań innowacyjnych,
► tworzenie miejsc pracy i stworzenie warunków umożliwiających podjęcie pracy podmiotom dotąd pozostającym bez pracy, a także stworzenie korzystnych warunków do tworzenia nowych firm, sprzyjających zwiększeniu potencjału osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem z rynku pracy,
► wykorzystanie lokalnych zasobów: surowców, miejscowej infrastruktury, lokalizacji (położenia geograficznego), dziedzictwa kulturowego, historycznego (tradycji), przyrodniczego, potencjału mieszkańców, itp.
Maksymalna kwota pomocy dla danego rodzaju operacji dla beneficjentów innych niż jednostki sektora finansów publicznych oraz LGD – maksymalnie 300 tys. zł, dla grantobiorców, czyli dla osoby bądź organizacji, mających za zadanie realizację określonego celu – maksymalnie 100 tys. zł. W przypadku jednostek sektora finansów publicznych, wartość realizowanych przez nie samodzielnie grantów nie może przekroczyć 20% danego projektu grantowego.
