ROLNICTWO EKOLOGICZNE W PERSPEKTYWIE 2014-2020
- Odsłony: 7222
Waldermar Dalewski
Celem programu jest wspieranie rolników, którzy podejmują się utrzymać lub przejść na praktyki i metody rolnictwa ekologicznego.
Rolnicy są kontrolowani corocznie przez jednostki certyfikujące będące elementem systemu kontroli nadzorowanym przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, za pomocą Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. W celu sprawowania efektywnego nadzoru nad jednostkami certyfikującymi oraz nad rynkiem rolnictwa ekologicznego z Inspekcją Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych współpracują: Inspekcja Weterynaryjna, Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Inspekcja Handlowa jako część Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jednostki certyfikujące ściśle współpracują z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która pełni rolę instytucji wdrażającej działanie oraz agencji płatniczej.
Rolnictwo ekologiczne oznacza sposób gospodarowania o zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej w obrębie gospodarstwa rolnego, oparty na środkach pochodzenia biologicznego i mineralnego nieprzetworzonych technologicznie. Podstawową zasadą rolnictwa ekologicznego jest zaniechanie stosowania w procesie produkcji żywności środków chemii rolnej, weterynaryjnej i spożywczej. Zasada ta dotyczy wszystkich rodzajów i etapów produkcji – zarówno uprawy roślin, chowu i hodowli zwierząt, jak i przetwórstwa.
Jednym z wymogów w ramach wszystkich pakietów jest obowiązek posiadania przygotowanego przy udziale doradcy rolnośrodowiskowego planu działalności ekologicznej. Ponadto, na terenie całego gospodarstwa objętego działaniem Rolnictwo ekologiczne istnieje obowiązek zachowania wszystkich trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczo stanowiących ostoje dzikiej przyrody.
Jakie cele są stawiane przed rolnictwem ekologicznym?
Cel szczegółowy to:
► zapobieganie erozji gleby i poprawa gospodarowania glebą.
Cele pośrednie do realizacji celu szczegółowego to:
► odtwarzanie, ochrona i wzbogacanie różnorodności biologicznej, w tym na obszarach Natura 2000 i obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, oraz rolnictwa o wysokiej wartości przyrodniczej, a także stanu europejskich krajobrazów,
► poprawa gospodarki wodnej, w tym nawożenia i stosowania pestycydów,
Ponadto, działanie Rolnictwo ekologiczne przyczynia się pośrednio do realizacji wspierania efektywnego gospodarowania zasobami i przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną i odporną na zmianę klimatu w sektorach rolnym, spożywczym i leśnym, poprzez następujące cele szczegółowe:
► redukcja emisji gazów cieplarnianych i amoniaku z rolnictwa (5D);
► promowanie ochrony pochłaniaczy dwutlenku węgla oraz pochłaniania dwutlenku węgla w rolnictwie i leśnictwie (5E).
Działanie realizuje także cele przekrojowe polityki rozwoju obszarów wiejskich, którymi są innowacyjność, środowisko oraz przeciwdziałanie zmianie klimatu i przystosowanie się do niej.
Wsparcie w ramach działania rolnictwo ekologiczne obejmuje następujące poddziałania: • (11.1) Płatności w okresie konwersji na rolnictwo ekologiczne, • (11.2) Płatności w celu utrzymania rolnictwa ekologicznego.
(11.1) Płatności w okresie konwersji na rolnictwo ekologiczne – pomoc udzielana będzie na następujące typy operacji (pakiety)
1. Uprawy rolnicze
2. Uprawy warzywne
3. Uprawy zielarskie
4. Uprawy sadownicze
5. Uprawy paszowe na gruntach ornych
6. Trwałe użytki zielone
(11.2) Płatności po okresie konwersji w celu utrzymania rolnictwa ekologicznego – pomoc udzielana będzie na następujące typy operacji (pakiety)
7. Uprawy rolnicze
8. Uprawy warzywne
9. Uprawy zielarskie
10. Uprawy sadownicze
11. Uprawy paszowe na gruntach ornych
12. Trwałe użytki zielone
Pakiety 11.1 obejmują pakiety gospodarstwa w okresie konwersji, tj. przestawiające się na produkcję metodami ekologicznymi.
Wszystkie uprawy deklarowane do wsparcia finansowego w ramach pakietów podlegają kontroli przez jednostki certyfikujące corocznie. Do płatności
w ramach pakietów są uprawnione gospodarstwa posiadające ważny certyfikat wydany przez upoważnioną jednostkę certyfikującą. Płatności w ramach pakietów są przyznawane corocznie przez okres maksymalnie do 3 lat beneficjentom, którzy dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie w zakresie tych pakietów. Płatność w całości lub
w części rekompensuje utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty.
Dla Pakietów 1-5 płatność jest przyznawana do powierzchni, na której są uprawiane gatunki roślin określone
w przepisach krajowych.
Wymogi wspólne dla wszystkich Pakietów Rolnictwa ekologicznego w okresie konwersji na rolnictwo ekologiczne:
1. Obowiązek posiadania planu działalności ekologicznej.
2. Obowiązek zachowania wszystkich trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczo stanowiących ostoje dzikiej przyrody.
3. Obowiązek produkcji ekologicznej
i odpowiedniego przeznaczenia plonu (m. in. do przetwórstwa, sprzedaży, przekazania do innych gospodarstw, spasania).
Wymogi dodatkowe dla Pakietu 4. Uprawy sadownicze w okresie konwersji.
1. Obowiązek corocznego wykonywania na plantacji zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych, w szczególności usuwanie odrostów i samosiewów.
2. Obowiązek utrzymania minimalnej obsady dla poszczególnych gatunków roślin z tolerancją do 10%.
3. Obowiązek uprawy gatunków drzew owocowych w okresie owocowania i/lub krzewów owocujących.
Płatność przyznawana jest beneficjentowi, jeżeli:
► posiada gospodarstwo rolne położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 1 ha;
► prowadzi produkcję rolną zgodnie z przepisami określonymi w ustawie o rolnictwie ekologicznym i rozporządzeniu Rady (WE) nr 834/2007 i posiada certyfikat wydany zgodnie z tymi przepisami;
► posiada zwierzęta w przypadku Pakietu 5. Uprawy paszowe na gruntach ornych w okresie konwersji i Pakietu 6. Trwałe użytki zielone w okresie konwersji;
► posiada minimalną obsadę zwierząt w przypadku Pakietu 6. Trwałe użytki zielone w okresie konwersji.
Stawka płatności w okresie konwersji:
1. Uprawy rolnicze – 966 zł/ha,
2. Uprawy warzywne – 1557 zł/ha,
3. Uprawy zielarskie – 1325 zł/ha,
4. Uprawy sadownicze – 1882 zł/ha (podstawowe uprawy sadownicze) oraz 790 zł/ha (ekstensywne uprawy sadownicze),
5. Uprawy paszowe na gruntach ornych – 787 zł/ha
6. Trwałe użytki zielone – 428 zł/ha.
Płatność ekologiczna jest przyznawana w wysokości:
► 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
► 75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
► 60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.
Koszty transakcyjne
Płatność będzie powiększona o rekompensatę kosztów transakcyjnych obejmujących koszt corocznych kontroli wykonywanych przez upoważnione jednostki certyfikujące. Kwota ta będzie nie większa niż 20% rocznej stawki płatności.
W celu uniknięcia podwójnego finansowania pomoc w ramach kosztów transakcyjnych przyznawana jest pod warunkiem, że wnioskodawca nie jest beneficjentem działania Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych w zakresie poddziałania „Wsparcie dla nowych uczestników systemów jakości” w części dotyczącej rolnictwa ekologicznego.
Pakiety 11.2 obejmują gospodarstwa ekologiczne po okresie konwersji.
Płatność w przypadku upraw znajdujących się po okresie konwersji przysługuje maksymalnie do 5 lat realizacji zobowiązania. Płatność w całości lub w części rekompensuje utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty. Jeśli beneficjent korzystał ze wsparcia w ramach Poddziałania: Płatności w okresie konwersji na rolnictwo ekologiczne, to płatność przysługuje przez okres po zakończeniu okresu przestawiania, ale nie dłużej niż 5 lat.
Dla Pakietów 7-11 płatność jest przyznawana do powierzchni, na której są uprawiane gatunki roślin określone na poziomie przepisów krajowych. Wszystkie uprawy deklarowane do wsparcia finansowego w ramach powyższych pakietów podlegają kontroli upoważnionych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi jednostek certyfikujących. Kontrola jednostek certyfikujących prowadzona jest corocznie i obejmuje wszystkie gospodarstwa po okresie konwersji.
Wymogi wspólne dla wszystkich pakietów w ramach poddziałania 11.2 Płatności w celu utrzymania rolnictwa ekologicznego
1. Obowiązek posiadania planu działalności ekologicznej.
2. Obowiązek zachowania wszystkich trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczo stanowiących ostoje dzikiej przyrody.
3. Obowiązek produkcji ekologicznej i odpowiedniego przeznaczenia plonu (m. in. do przetwórstwa, sprzedaży, przekazania do innych gospodarstw, spasania).
Wymogi dodatkowe dla Pakietu 10.
Uprawy sadownicze po okresie konwersji.
1. Obowiązek corocznego wykonywania na plantacji zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych, w szczególności usuwanie odrostów i samosiewów.
2. Obowiązek utrzymania minimalnej obsady dla poszczególnych gatunków roślin z tolerancją do 10%.
3. Obowiązek uprawy gatunków drzew owocowych w okresie owocowania i/lub krzewów owocujących.
Beneficjenci
Rolnicy oraz grupy rolników, którzy dobrowolnie podejmują się przestrzegać praktyk i metod rolnictwa ekologicznego.
Koszty kwalifikowalne
Płatność przyznawana jest beneficjentowi, jeżeli:
► posiada gospodarstwo rolne położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 1 ha;
► prowadzi produkcję rolną, zgodnie z przepisami określonymi w ustawie o rolnictwie ekologicznym i rozporządzeniu Rady (WE) nr 834/2007 i posiada certyfikat wydany zgodnie z tymi przepisami;
► utrzymuje sad przez 2 lata po zakończeniu okresu zobowiązania w przypadku Pakietu 10. Uprawy sadownicze po okresie konwersji;
► posiada zwierzęta w przypadku Pakietu 11. Uprawy paszowe na gruntach ornych po okresie konwersji i Pakietu 12. Trwałe użytki zielone po okresie konwersji;
► posiada minimalną obsadę zwierząt w przypadku Pakietu 12. Trwałe użytki zielone po okresie konwersji.
Kwoty i stawki wsparcia po okresie konwersji
7. Uprawy rolnicze – 792 zł/ha,
8. Uprawy warzywne – 1310 zł/ha,
9. Uprawy zielarskie – 1325 zł/ha,
10. Uprawy sadownicze – 1501 zł/ha (podstawowe uprawy sadownicze) i 660 zł/ha (ekstensywne uprawy sadownicze),
11. Uprawy paszowe na gruntach ornych – 559 zł/ha,
12. Trwałe użytki zielone – 428 zł/ha.
Płatność ekologiczna jest przyznawana w wysokości:
► 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
► 75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
► 60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.
Koszty transakcyjne
Płatność będzie powiększona o rekompensatę kosztów transakcyjnych obejmujących koszt corocznych kontroli wykonywanych przez upoważnione jednostki certyfikujące. Kwota ta będzie nie większa niż 20% rocznej stawki płatności.
W celu uniknięcia podwójnego finansowania pomoc w ramach kosztów transakcyjnych przyznawana jest pod warunkiem, że wnioskodawca nie jest beneficjentem działania Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych w zakresie poddziałania „Wsparcie dla nowych uczestników systemów jakości” w części dotyczącej rolnictwa ekologicznego.□
Źródło:
● Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (PROW 2014–2020)
● Skrócona wersja programu, Warszawa, 12 grudnia 2014 r., zamieszczonego na stronie internetowej MINISTERSTWA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI
